Stel: een kledijwinkel in een dorpje in West-Vlaanderen stelt vast dat iemand in de provincie Antwerpen ook een winkelzaak heeft opgestart met exacte dezelfde benaming op zijn uithangbord. Sinds de coronacrisis heeft de West-Vlaamse kledijzaak ook een webshop. Kan de West-Vlaamse kledijzaak eisen dat zijn gelijknamige concurrent in Antwerpen een andere naam gebruikt? Dit hangt af van de juridische kwalificatie van de gemeenschappelijke naam: is dit een loutere handelsnaam, is het (ook) de naam van een vennootschap, of is de naam (ook) geregistreerd als merk? Een vaak terugkerende misvatting is dat handelsnamen, vennootschapsnamen en merknamen in één adem genoemd worden. Nochtans hebben zij alle drie een andere functie en een ander beschermingsregime. Wij overlopen dit even met u.
Handelsnaam
Wat is een handelsnaam? Een handelsnaam is de commerciële naam die u gebruikt om uit te pakken met uw bedrijf en die bijgevolg gekend is bij het publiek. Met andere woorden: met een handelsnaam onderscheidt u uw handelsactiviteit van deze van een andere onderneming.
De handelsnaam is de enige van de drie besproken namen die u zonder formaliteiten verkrijgt. Uw handelsnaam is dus beschermd vanaf het eerste effectieve gebruik dat voor het publiek zichtbaar en voortdurend is, bijvoorbeeld via een uithangbord, visitekaartjes, website, …
Via uw handelsnaam kan u zich verzetten tegen het gebruik ervan door derden in het gebied waarbinnen uw handelsnaam wordt gebruikt of gekend is. U voelt al aan dat een lokale kledijzaak uit West-Vlaanderen op basis van zijn handelsnaam in principe weinig zal kunnen doen tegen een gelijknamige kledijzaak uit Antwerpen. Indien we echter spreken over een kledijzaak die via haar webshop kledij verkoopt in volledig Vlaanderen, zal deze winkel daarentegen wel een punt hebben indien een concurrent uit de andere uithoek van Vlaanderen dezelfde handelsnaam begint te gebruiken.
Vennootschapsnaam
De vennootschapsnaam is de naam waaronder uw vennootschap ingeschreven is bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen. Deze naam zal dus vermeld staan in de oprichtingsakte en in iedere navolgende publicatie in het Belgisch Staatsblad, zoals de jaarrekening of gewijzigde statuten. Indien u dus werkt onder een eenmanszaak, geniet u dit beschermingsstatuut niet.
In tegenstelling tot de bescherming van de handelsnaam, wordt een vennootschapsnaam niet automatisch verkregen door het loutere gebruik ervan: bescherming ontstaat pas vanaf de publicatie van de oprichtingsakte in het Belgisch Staatsblad.
De vennootschapsnaam dient in tegenstelling tot de handelsnaam louter ter identificatie van een rechtspersoon en heeft dus geen enkele marketingfunctie. Een conflict tussen een handelsnaam en een vennootschapsnaam leidt dan ook tot weinig discussie. Het is dus perfect mogelijk dat partij A een handelsnaam gebruikt die identiek is aan de vennootschapsnaam van partij B, voor zover partij B deze vennootschapsnaam uiteraard niet zelf als handelsnaam gebruikt.
Een laatste verschil met de handelsnaam, is dat de vennootschapsnaam bescherming verleent voor het volledige land, zonder dat er een geografische afbakening is tot het gebied waar de vennootschapsnaam bekend is. U kan zich dus verzetten tegen jongere vennootschapsnamen die identiek zijn of verwarring scheppen, ongeacht de locatie van de maatschappelijke zetel in België van de betrokken concurrent.
Merknaam
Een merknaam is een teken waarmee u uw producten of diensten onderscheidt van deze van andere ondernemingen. Het is met andere woorden een herkenningsteken waarmee uw producten of diensten als het ware “gemerkt” zijn. Hier schuilt dus een duidelijke andere functie dan de handelsnaam, die enkel bedoeld is om uw onderneming zelf te onderscheiden van andere ondernemingen.
Nog een verschil is dat u geen automatische bescherming krijgt voor een merkteken: u moet uw merk eerst laten registeren bij een merkenbureau waarvoor u de nodige registratietaksen betaalt.
Via uw merk kan u zich verzetten tegen het commerciële gebruik van ieder teken dat overeenstemt met het uwe en dat voor soortgelijke goederen en/of diensten wordt gebruikt. In tegenstelling tot de handelsnaam (en ook de vennootschapsnaam), geldt deze bescherming in een ruimer gebied: een Beneluxmerk beschermt uw merkteken over de volledige Benelux, terwijl een Uniemerk uw merkteken voor de volledige Europese Economische Ruimte beschermt.
Stel nu dat een onderneming zijn handelsnaam, of de commerciële benaming of het logo van zijn product of dienst, registreert als Beneluxmerk, dan kan een concurrerende onderneming binnen de Benelux deze benamingen niet (meer) gebruiken aangezien hij dan een merkinbreuk pleegt. Hier geldt wel een belangrijke kanttekening: stel dat onderneming A al een handelsnaam heeft die een lokale bekendheid geniet, dan zal een latere merkregistratie door onderneming B niet kunnen verhinderen dat onderneming A zijn handelsnaam mag verder gebruiken. Meer nog, de eigenaar van de handelsnaam kan zich zelfs juridisch verzetten tegen de registratie van een gelijknamig merk in bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld als het merk te kwader trouw is gedeponeerd.
Mr. Franklin heeft een grote expertise in het begeleiden van start-ups en scale-ups als juridische en strategische partner. Indien u verdere vragen heeft over de bescherming van uw handelsnaam, of indien u meer informatie wenst over de registratie van een merk, ga dan naar onze info pagina of neem vrijblijvend contact op via thomas@misterfranklin.be.