Op 23 november ll. las ik in De Tijd dat vier op tien Belgen bereid is om hun rijgedrag met hun verzekeraar te delen in ruil voor enige compensatie. Dit bericht komt daags nadat Proximus bekend heeft gemaakt dat ze de ‘geanonimiseerde’ locatiegegevens van haar klanten gaat doorverkopen.
Dat onze privacy op het internet op grote schaal geschonden wordt, wisten we al. Maar niet alleen online gebeurt het. Meer en meer ondernemingen willen onze dagdagelijkse gedragingen in kaart brengen. Erger dan het probleem an sich is dat we er geen graten in zien.
“We hebben toch niets te verbergen?”, luidt het klassieke antwoord op de vraag of privacy belangrijk is. Zo eenvoudig is het echter niet. Privacy is een grondrecht waar omzichtig mee moet worden omgesprongen. De geautomatiseerde analyse van grote hoeveelheden data zet waarden als onvoorwaardelijk burgerschap, de onschuldpresumptie, het non-discriminatiebeginsel, de autonomie, solidariteit en democratie onder druk.
Solidariteit
Het idee van verzekeren is dat het risico van individuele schade over een grotere groep mensen verspreid wordt. Als de één schade lijdt, kunnen de anderen dat opvangen. Het solidariteitsprincipe is hierin belangrijk. Solidariteit is een manier om kosten en risico’s gelijkmatig over een groep te verdelen. Dat gelijkmatige is daarin cruciaal: de kerngezonde jongere betaalt uit solidariteit ongeveer evenveel zorgpremie als de zwakkere oudere. Zo blijft de zorg even betaalbaar voor wie meer risico’s loopt en kosten maakt als voor wie minder zorg nodig hebben. Als verzekeringsmaatschappijen de premies gaan afstemmen op individuele risico’s verdwijnt die solidariteit.
Een ander gevaar van het gebruik van individuele gegevens bij risicoanalyse is dat die gegevens verkeerde standaardwaarden genereren. De gemiddelde data die de verzekeringsmaatschappij ter beschikking heeft, zal de norm worden. Omdat verwacht kan worden dat vooral personen die een voorzichtig rijgedrag of een betere gezondheid happiger zullen zijn om hun gegevens te delen met hun verzekeraar, zullen hun gedragingen de norm worden, waarop toekomstige premies worden berekend.
Verdacht
Door die profilering zullen personen die hun gegevens niet wensen te delen, bijvoorbeeld uit privacyoverwegingen, als “verdacht” aanzien worden, en daarvoor afgestraft worden in hun premies. De omzichtige chauffeur die om zijn privacy bekommerd is, zal dat voelen op zijn bankrekening.
Tot slot bedreigt het belonen van risicomijdend gedrag de vooruitgang in de samenleving. Creatief ondernemerschap dat innovatie bewerkstelligt, brengt risico’s met zich mee voor de ondernemer. Een verzekeringsmodel dat focust op solidariteit is daarbij cruciaal en daar profiteert uiteindelijk de hele maatschappij van.
We hebben dus wel degelijk iets te verbergen voor onze verzekeraar. Ik hoop stellig dat we ons daar tijdig van bewust worden.
Opiniestuk verschenen in “De Tijd”
Meer informatie rond de GDPR en onze diensten kan u hier vinden.