IP GAZET

01     Unitair Octrooi en Unitair Octrooigerecht wordt verwacht eind 2022

​

​

Oostenrijk heeft het Protocol inzake de voorlopige toepassing bij het UPC-verdrag goedgekeurd. Hiermee is de laatste fase ingezet van de invoering van het Unitair Octrooi en de oprichting van het Europees octrooigerecht (“Unified Patent Court” of “UPC”). Even een overzicht over wat dit allemaal voor u betekent.

 

Europees octrooi? Unitair Octrooi? Wat is het verschil?

 

Op vandaag kennen we enkel het zogenaamde ‘Europees octrooi’ binnen het octrooirecht (onderdeel van het intellectueel eigendomsrecht). In werkelijkheid is dit een centrale Europese aanvraagprocedure die finaal uiteenvalt in een bundel van nationale octrooien. Er is met andere woorden geen eenheidswerking: wil je octrooibescherming in alle Europese landen, dan zal je nog steeds jouw octrooi moeten valideren in de gekozen landen, wat zich doet voelen op vlak van kostprijs. Een tweede gevolg is dat octrooigeschillen na registratie worden behandeld door de nationale rechter in kwestie, op basis van nationale octrooiwetgeving.  

 

Unitair octrooi en Unitair octrooigerecht

 

Deze problematiek leidde tot de idee van een octrooi op Europees niveau dat écht eenheidswerking heeft. Dit wil zeggen: niet enkel een centrale aanvraagprocedure, maar daadwerkelijk één octrooi dat dekking verleent voor de volledige EU, dat door één geheel van regels wordt beheerst én dat door een eigen gerecht wordt beoordeeld. Een belangrijk voordeel van dit systeem is dat de handhaving veel efficiënter zal verlopen én sterker gecentraliseerd zal zijn onder een meer gespecialiseerde rechtbank. Daarnaast zal de aanvraag van een Unitair octrooi aanzienlijk goedkoper zijn in vergelijking met een Europees octrooi dat in alle EU-lidstaten wordt gevalideerd.

 

Het idee van het Unitair octrooi en het Unitair octrooirecht is bijgevolg ontstaan en is eigenlijk al tien jaar geleden geïntroduceerd. Het systeem diende echter allerlei politieke obstakels (waaronder de felle tegenstand in Duitsland en de Brexit) te overwinnen vooraleer het eindelijk in haar finale fase kon geraken.

 

Door de ratificatie van het Protocol door Oostenrijk, hebben voldoende landen hun ‘go’ gegeven waardoor er automatisch een aantal institutionele bepalingen van het Unitair Octrooiverdrag in werking getreden zijn. Gedurende deze voorlopige inwerkingtreding van het systeem, kan al het verdere voorbereidende werk aanvangen. Te denken valt aan de uitwerking van het procesreglement met onder andere regels voor inbreuk- en nietigheidsvorderingen en de aanduiding van de rechters die in het UPC zullen zetelen.

 

Eens het volledige systeem operationeel is, zal Duitsland het Unitair Octrooiverdrag ratificeren zodat het systeem kort daarna volledig in werking treedt. Vanaf dan zal het dan ook mogelijk zijn om een Unitair Octrooi aan te vragen. Naar alle verwachtingen zal dit eind 2022 of begin 2023 zijn. Wij houden je uiteraard op de hoogte!

​

​

​

02     Opgelet voor bekendmaking uitvinding of product tijdens ontwikkeling

 

​

Heb je een innovatief product of technisch proces uitgevonden? Of heb je een prototype gemaakt met een specifieke vorm? Je kan wellicht niet wachten om hiermee naar de buitenwereld te treden. Toch hou je je best even in. De bekendmaking van jouw innovatie kan immers een bescherming via het octrooi- of modellenrecht in de weg staan.

 

Via een octrooi kan je een uitvinding beschermen. Een uitvinding is, eenvoudig gezegd, een technische oplossing voor een technisch probleem. Eén van de voorwaarden om een octrooi te kunnen verkrijgen, is dat jouw uitvinding nieuw moet zijn. Dit wil zeggen dat je uitvinding nog niet publiek beschikbaar mag zijn. Anders gezegd, het mag geen deel uitmaken van de stand van de techniek, hetgeen gevormd wordt door alles wat voor de datum van indiening van de octrooiaanvraag openbaar toegankelijk is gemaakt, zij het schriftelijk, mondeling of op een andere manier.

 

Het modellenrecht, dat bedoeld is om het uiterlijk van een product te beschermen, kent een gelijkaardig criterium.

 

Je raadt het dus al: heb je details van jouw nieuwe uitvinding of productvorm al gedeeld met de buitenwereld, zoals online, in (wetenschappelijke) tijdschriften, tijdens een beurs of congres, dan haal je de nieuwheid van jouw uitvinding of product onderuit en verlies je in principe de mogelijkheid om bescherming aan te vragen via een octrooi of modelrecht.

 

Natuurlijk zal je tijdens het innovatieproces niet anders kunnen dan om de details van jouw uitvinding of product te delen met bepaalde mensen. Dit kan gaan om werknemers of freelancers, maar ook investeerders of professionele raadgevers. Zolang je nog geen octrooi of model hebt gedeponeerd, doe je er goed aan om een geheimhoudingsovereenkomst met deze partners te sluiten voordat je informatie deelt over jouw uitvinding of product. Op die manier ben je juridisch ingedekt en zal de nieuwheid niet in het gedrang komen.

 

Los van je eigen gedrag, moet je er verder voor zorgen dat er tijdens het innovatieproces binnen jouw onderneming geen zaken naar buiten kunnen lekken door omstandigheden waar jijzelf niet in de fout gegaan bent. Tref dus de nodige technische maatregelen (zoals een voldoende sterke IT-beveiliging en inbraakbeveiliging) en organisatorische maatregelen (zoals een geheimhoudingsclausule in de arbeidsovereenkomst met je werknemers) om risico’s in die zin te beperken.

 

Is er dan toch een lek naar de buitenwereld toe? Dan kan is het nog niet noodzakelijk te laat:

• In het octrooirecht is voorzien dat een bekendmaking van een uitvinding de nieuwheid ervan niet doorkruist als er sprake is van een duidelijk misbruik. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een ex-werknemer die de uitvinding bekendmaakt en hierbij zijn geheimhoudingsverbintenis schendt. In dat geval krijgt de uitvinder zes maanden te rekenen vanaf de bekendmaking om alsnog de octrooiaanvraag in te dienen. 

• In het modellenrecht is er een respijttermijn voorzien van twaalf maanden (hier hoeft geen sprake te zijn van misbruik). Stel dus dat je per ongeluk jouw model vroegtijdig hebt bekendgemaakt, dan heb je vanaf de datum van eerste bekendmaking nog twaalf maanden om alsnog een modeldepot te doen.

​

​

​

03     Recupereer tot 75% van de registratietaksen voor intellectuele eigendom in 2022 

​

In onze nieuwsbrief van 5 juli 2021 las je hoe je als kmo in 2021 een aanvraag kon indienen om een subsidie te verkrijgen, waarbij je tot 50% van de registratietaksen voor een merk- of modeldepot kon terugkrijgen. Voor 2022 wordt dit programma opnieuw gelanceerd, zij het dan met een iets andere inhoud.

 

De subsidieregeling, beter gekend als het “SME-Fund”, is een initiatief van de Europese Commissie dat door het EUIPO (European Intellectual Property Office) wordt uitgevoerd, om innovatie in de EU te stimuleren. Wegens groot succes in 2021, wordt de subsidieregeling in 2022 herhaald en dit voor de periode tussen 10 januari 2022 tot 16 december 2022.

 

Wat er juist in aanmerking komt voor terugbetaling, is gelijkaardig aan de regeling van vorig jaar, zij het dat de dekking wat ruimer is geworden:

 

1. Je kan maximaal 75% van de registratietaksen van een merk- of modelaanvraag binnen de EU (nationaal merk of model, Uniemerk of Gemeenschapsmodel) terugkrijgen, ofwel 50% van deze taksen voor een aanvraag buiten de EU.

 

1. Nieuw is dat je ook 50% van de kosten voor een nationale octrooiregistratie kan terugkrijgen, met een maximum van 750 euro.

 

De aanvraagprocedure is gelijkaardig aan deze van vorig jaar. Je kan jouw subsidieaanvraag indienen via de website van het EUIPO. Voor meer informatie, zie euipo.europa.eu/ohimportal/nl/online-services/sme-fund.

​

​

​

04     Zin en onzin van ©, ® en ™ in het intellectueel eigendomsrecht

​

Het copyright-teken (©), het ‘registered’-teken ® en het ‘trademark’-teken TM zijn welbekende symbolen die je vaak terugvindt op allerlei plaatsen. Maar welke waarde hebben deze symbolen? Mag jij ook die tekens gebruiken? Sterker nog, moet je ze überhaupt zelfs gebruiken? En vooral: moet je schrik hebben als je zo’n teken ziet staan op het product van iemand anders? Wij klaren dit even voor je uit.

​

Deze symbolen kennen hun oorsprong uit de Angelsaksische rechtssystemen, zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. In deze landen worden er duidelijke rechtsgevolgen aan die symbolen gekoppeld:

 

• Het ©-symbool staat voor ‘copyright’ (hier gekend als het auteursrecht) en dient ter aanduiding van originele werken. In landen zoals de VS creëert het aanbrengen van dit teken een vermoeden dat de inbreukmaker op de hoogte was van de copyright-bescherming, en kan hij geen onwetendheid inroepen.

• Het ®-symbool staat voor ‘registered trademark’. In bepaalde landen zoals de VS, wordt een geregistreerd merk samen met het ®-teken vermeld. Dit creëert ook daar het vermoeden dat een inbreukmaker wist dat er sprake was van een beschermd merk. Wanneer een merkhouder uit de VS dit teken niet gebruikt, zal hij ook bepaalde voordelen die het merkenrecht biedt mislopen (zoals het vorderen van schadevergoedingen wegens een merkinbreuk). 

• Het TM-symbool wordt in landen zoals de VS tot slot aangebracht op tekens waarvoor een niet-geregistreerd merkteken wordt geclaimd. Dit is een concept dat wij in de Benelux bijvoorbeeld niet kennen.

 

In het Europese recht, en dus ook in het Belgische recht, zal je geen enkele vereiste terugvinden die het gebruik van deze symbolen dicteert. 

 

Zijn deze symbolen dan volledig zinloos? Nee, zeker niet. Deze tekens (met uitzondering van het TM-teken) zijn wel degelijk nuttig als afschrikmiddel naar de buitenwereld toe. Het aanbrengen van het ©-symbool op jouw originele werk (zoals een website, software, boek, cursus, paper, enzovoort), of het ®-symbool bij jouw geregistreerd merkteken, toont aan dat je jouw intellectuele eigendomsrechten serieus neemt. Je herinnert derden eraan dat je er niet voor terugdeinst om op te treden tegen partijen die jouw auteursrechten of merkenrechten zouden schenden. 

 

Merkhouders gebruiken overigens ook het ®-symbool om verwatering van hun merk tegen te gaan. Immers, een merk dat in de volksmond als soortnaam gebruikt wordt kan vervallen worden verklaard. Daarom lees je dikwijls dat merkhouders specifieke eisen opleggen aan het gebruik van hun merken in publieke communicatie. Spreek daarom dus niet van een ‘velcroband’, maar wel van een ‘klittenband van VELCRO®’. 

 

Let wel op dat je deze symbolen correct gebruikt. Gebruik geen ®-teken ter promotie van een niet-geregistreerde naam of logo. Behalve het feit dat dit volstrekt nutteloos is, zondig je bovendien nog eens tegen de regels inzake misleidende marktpraktijken.

 

Conclusie: hoewel het ©-symbool en het ®-symbool geen rechtstreekse juridische gevolgen hebben in ons rechtssysteem, kan het gebruik ervan wel onrechtstreeks nuttig zijn als afschrikmiddel of om jouw merk optimaal op de markt te zetten. 

​