Vorige week werd in de media aangekondigd dat de geplande hervorming van het fiscaal gunstregime inzake auteursrechten sneller dan verwacht zal doorgevoerd worden, zo viel te lezen onder andere in de Tijd. Op dit moment kunnen bepaalde mensen met creatieve beroepen genieten van een aantrekkelijk fiscaal regime op auteursrechten, waardoor zij op het einde van de rit minder belastingen betalen op inkomsten uit deze auteursrechten.
Er werd reeds aangekondigd dat deze gunstregeling aangepast zou worden, maar dit zou nu gebeuren op vrij korte termijn. Daarom zetten wij graag het huidige én toekomstige regime op een rijtje, zodat ook jij op de hoogte bent van toekomstige geplande wijzigingen.
Over welke rechten gaat het?
Het fiscaal gunstregime dat hervormd zal worden heeft betrekking op het auteursrecht, een specifiek onderdeel van het intellectueel eigendomsrecht. Het auteursrecht beschermt een auteur van een literair of artistiek werk tegen namaak. Het auteursrechtelijk beschermd werk kan niet geëxploiteerd worden zonder de toestemming van jou als auteur. Meer zelfs: je geniet bescherming tegen ieder gebruik van jouw werk zonder toestemming. Door een beroep te doen op jouw auteursrecht kan je bijvoorbeeld verhinderen dat een derde partij jouw werk zonder toestemming openbaar maakt.
Het creatief werk dat beschermd wordt door het auteursrecht kan allerlei vormen aannemen, zolang het maar gaat om een werk dat vervat is in een concrete vorm, origineel is en het resultaat is van een creatieve activiteit. Denk bijvoorbeeld aan romans, gedichten, toneelstukken, wetenschappelijke teksten, tekeningen, schilderijen, foto’s, muzikale composities of speelfilms.
Het auteursrecht ontstaat bovendien automatisch, door de creatie van het werk, zonder dat enige vorm van registratie of dergelijke nodig is. Het auteursrecht is met andere woorden onafhankelijk van enige formaliteiten. Omwille van bijvoorbeeld bewijsredenen kan het wel zinvol zijn om vrijwillig bepaalde formaliteiten te vervullen, bijvoorbeeld om het bewijs te kunnen leveren wie het werk gemaakt heeft en op welke datum.
Wat is de huidige regeling van het gunstregime?
Roerende inkomsten
Wanneer je jouw auteursrechten overdraagt of ervoor kiest om een licentie op jouw auteursrechtelijk beschermde werken te verlenen, is het mogelijk dat je hierdoor inkomsten genereert. De overheid beschouwt deze inkomsten uit auteursrecht als roerende inkomsten, zelfs indien ze ontstaan in het kader van je beroepsactiviteit. Momenteel komen in dit kader alle inkomsten onder de 64.070 euro in aanmerking voor een behandeling als roerende inkomsten.
Fiscale gunstmaatregel
Op dit moment kan je jouw netto inkomen dat gegenereerd wordt door auteursrechtelijk beschermde werken optimaliseren door jezelf uit te betalen in auteursrechten, in ruil voor een overdracht of licentie van jouw werken.
De inkomsten uit overdracht of in licentie gegeven auteursrechten worden tot het plafond van maximaal 64.070 euro belast aan slechts 15% roerende voorheffing. Dit is heel wat minder dan de belastingtarieven op loon, waar de hoogste belastingschijf 50% bedraagt. Bovendien kan je ook forfaitaire beroepskosten aftrekken tot maximaal 50%. Indien jouw forfaitaire kosten hoger liggen dan de werkelijk gemaakte kosten is dit extra voordelig.
In totaal zou je dus tot een belastingtarief van slechts 7,5% kunnen komen, wat heel wat lager is dan de belastingen die je normaal zou betalen op gegenereerde inkomsten.
Wil je meer weten over de huidige fiscale regeling inzake auteursrechten? Kijk dan zeker eens naar deze eerdere blogpost over de fiscale optimalisatie van inkomsten via auteursrechten.
Brede interpretatie gunstmaatregel
Oorspronkelijk - de regeling dateert van 2008 - werd het wettelijk gunstregime in het leven geroepen om mensen met creatieve beroepen die lang doen over de creatie van een werk en bovendien zeer wisselende inkomsten hebben een financieel steuntje in de rug te geven. Denk hierbij vooral aan schrijvers en kunstenaars, waarbij het creatief proces letterlijk een werk van lange adem is.
Zoals wel vaker het geval is bij belastingregimes werd de regeling naarmate de tijd verstreek steeds ruimer geïnterpreteerd, waardoor diverse sectoren ook gebruik begonnen te maken van het regime. Denk hierbij vooral aan advocaten, consultancy, media, marketing, journalisten, informatica en architecten. Er werd massaal gekozen voor de uitbetaling van personeel of zichzelf in auteursrechten, zij het weliswaar nog steeds deels. Een goedbedoelde wet resulteerde met andere woorden in een soort loonoptimalisatie binnen bedrijven.
Vincent Van Peteghem, federaal minister van Financiën, besloot daarom het fiscale gunstregime zoals het nu bestaat te hervormen en hoopt op die manier op meer inkomsten voor de Belgische schatkist. Ook instellingen zoals het Belgisch Rekenhof en de Hoge Raad zijn al jaren vragende partij voor een systeemverandering.
Welke veranderingen staan op de agenda?
Programmawet
Tijdens de begrotingsonderhandelingen werden de grote lijnen van de fiscale hervorming inzake auteursrechten reeds op tafel gelegd. Eerstdaags buigt de federale regering zich over het ontwerp van de programmawet, waarin alle beslissingen uit de begrotingsonderhandelingen vertaald zullen worden.
Begrip ‘kunst’ wordt enger
De grootste verandering die eraan zit te komen is dat minder creatieve beroepen van het gunstregime zullen kunnen genieten. Het fiscaal gunstregime zal behouden blijven voor ‘uitvoerders van kunst en letterkunde en mensen die een door auteursrechten beschermd werk overdragen aan een derde voor de mededeling aan het publiek of voor een openbare uit- of opvoering’.
Het begrip ‘kunst’ wordt vernauwd en er zal in de regeling ook niet meer verwezen worden naar de octrooibescherming die o.a. geldt voor computerprogramma’s en waardoor de IT-sector dus uit de boot zal vallen. Door de wettelijke formulering hierboven zullen creatieve oplossingen die bijvoorbeeld architecten, advocaten en consultants aanreiken aan hun klanten niet meer onder de regeling vallen, aangezien zij niet bestemd zijn voor de mededeling aan het publiek.
Het kabinet van Van Peteghem stelt dat de audiovisuele sector ook onder het begrip ‘kunst’ valt. Computerprogramma’s daarentegen vallen er dus buiten, maar games zullen als gemengde werken worden gezien. De IT-sector met name wordt hier dus hard getroffen.
Plafonnering wordt strenger
De verhouding tussen een klassieke bezoldiging en de uitbetaling in auteursrechten zal verschuiven naar 70-30 voor iedereen, waarbij dus maar maximaal 30% van een bezoldiging uit de uitbetaling in auteursrechten zal kunnen bestaan. De overige 70% zal belast worden als beroepsinkomsten. Momenteel ligt de verhouding voor journalisten (door een specifieke ruling) op 50-50, maar ook voor deze beroepsgroep zal dit dus 70-30 worden.
Ook het plafond van 64.070 euro zal anders worden benaderd. Je zal niet meer in aanmerking komen voor het fiscaal gunstregime wanneer het gemiddelde inkomen van de laatste vier jaar groter is dan 64.070. Bij deze regel wordt dus in acht genomen dat kunstenaars vaak onregelmatige inkomens hebben die per jaar sterk kunnen fluctueren.
Overgangsperiode
Voor wie geen gebruik meer kan maken van het gunstige belastingregime zoals het nu bestaat zal er een wettelijke overgangsperiode van één jaar gelden, namelijk het kalenderjaar 2023. Deze periode is dus korter dan de eerder aangekondigde twee jaar. Het is duidelijk dat Vincent Van Peteghem korte metten wil maken met het huidige fiscale regime en dit zo snel mogelijk wil veranderen.
Tijdens het overgangsjaar zal slechts de helft van het eerder vernoemde plafond van 64.070 euro in aanmerking komen voor een behandeling als roerende inkomsten. Hierbij zal rekening worden gehouden met de indexering.
Contacteer ons
Mr. Franklin blijft de wetgevende ontwikkelingen binnen dit dossier op de voet volgen. Heb je nog vragen rond auteursrechten, lopende dossiers of wil je weten of je alsnog kunt genieten van het fiscaal gunstregime? Aarzel dan niet om met ons contact op te nemen.
Pieter Van Aerschot
+32 476 24 03 48