Heb je een innovatief product of technisch proces uitgevonden? Of heb je een prototype gemaakt met een specifieke vorm? Je kan wellicht niet wachten om hiermee naar de buitenwereld te treden. Toch hou je je best even in. De bekendmaking van jouw innovatie kan immers een auteursrechtelijke bescherming via het octrooi- of modellenrecht in de weg staan.
Via een octrooi kan je een uitvinding beschermen. Een uitvinding is, eenvoudig gezegd, een technische oplossing voor een technisch probleem. Eén van de voorwaarden om een octrooi te kunnen verkrijgen, is dat jouw uitvinding nieuw moet zijn. Dit wil zeggen dat je uitvinding nog niet publiek beschikbaar mag zijn. Anders gezegd, het mag geen deel uitmaken van de stand van de techniek, hetgeen gevormd wordt door alles wat voor de datum van indiening van de octrooiaanvraag openbaar toegankelijk is gemaakt, zij het schriftelijk, mondeling of op een andere manier.
Het modellenrecht, dat bedoeld is om het uiterlijk van een product te beschermen, kent een gelijkaardig criterium.
Je raadt het dus al: heb je details van jouw nieuwe uitvinding of productvorm al gedeeld met de buitenwereld, zoals online, in (wetenschappelijke) tijdschriften, tijdens een beurs of congres, dan haal je de nieuwheid van jouw uitvinding of product onderuit en verlies je in principe de mogelijkheid om bescherming aan te vragen via een octrooi of modelrecht.
Natuurlijk zal je tijdens het innovatieproces niet anders kunnen dan om de details van jouw uitvinding of product te delen met bepaalde mensen. Dit kan gaan om werknemers of freelancers, maar ook investeerders of professionele raadgevers. Zolang je nog geen octrooi of model hebt gedeponeerd, doe je er goed aan om een geheimhoudingsovereenkomst met deze partners te sluiten voordat je informatie deelt over jouw uitvinding of product. Op die manier ben je juridisch ingedekt en zal de nieuwheid niet in het gedrang komen.
Los van je eigen gedrag, moet je er verder voor zorgen dat er tijdens het innovatieproces binnen jouw onderneming geen zaken naar buiten kunnen lekken door omstandigheden waar jijzelf niet in de fout gegaan bent. Tref dus de nodige technische maatregelen (zoals een voldoende sterke IT-beveiliging en inbraakbeveiliging) en organisatorische maatregelen (zoals een geheimhoudingsclausule in de arbeidsovereenkomst met je werknemers) om risico’s in die zin te beperken.
Is er dan toch een lek naar de buitenwereld toe? Dan kan is het nog niet noodzakelijk te laat:
In het octrooirecht is voorzien dat een bekendmaking van een uitvinding de nieuwheid ervan niet doorkruist als er sprake is van een duidelijk misbruik. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een ex-werknemer die de uitvinding bekendmaakt en hierbij zijn geheimhoudingsverbintenis schendt. In dat geval krijgt de uitvinder zes maanden te rekenen vanaf de bekendmaking om alsnog de octrooiaanvraag in te dienen.
In het modellenrecht is er een respijttermijn voorzien van twaalf maanden (hier hoeft geen sprake te zijn van misbruik). Stel dus dat je per ongeluk jouw model vroegtijdig hebt bekendgemaakt, dan heb je vanaf de datum van eerste bekendmaking nog twaalf maanden om alsnog een modeldepot te doen.