De juridische work-out voor fitfluencers

Fitfluencers zijn vandaag niet meer weg te denken uit onze online leefwereld. Met een enkele klik delen ze gezonde ontbijtjes, ochtendroutines, traingsschema’s, tips voor zelfzorg en mentale gezondheid of prijzen ze voedingssupplementen aan. Maar wat vaak onderbelicht blijft, is de juridische realiteit achter die content. In een wereld waar influencers met een enkele post duizenden volgers aanzetten tot gezonde(re) gewoontes – of net niet – is het hoog tijd dat we stilstaan bij de regels die hun handelingen sturen. Want wat mag je eigenlijk claimen over een voedingssupplement? Zijn influencers vrij om sportdrankjes, voedingssupplementen of zelfs cosmetische ingrepen te promoten? Moet je altijd vermelden dat een post gesponsord is? En waar liggen de grenzen tussen informeren en beïnvloeden?

Als masterstudent dook ik dieper in deze materie en ook vandaag houden deze vragen mij nog steeds bezig. Mijn onderzoek vertrok vanuit de vaststelling dat de wetgeving die van toepassing is op fitfluencers zowel omvangrijk als gefragmenteerd is. We spreken over Europese richtlijnen, Belgische wetboeken, Vlaamse decreten, zelfregulerende gedragscodes én richtlijnen van toezichthouders. Toch bestaat er geen specifieke, allesomvattende regelgeving voor influencers die gezondheidsgerelateerde content delen. Dat maakt het bijzonder lastig, zelfs voor juristen, om uit te zoeken wat nu wel en niet mag.

Wat is een ‘fitlfuencer’ nu eigenlijk?

Een fitfluencer is een sociale media influencer die zich richt op gezondheid, fitness en welzijn. Denk aan sportieve posts op TikTok, recepten op Instagram of volledige work-outs in YouTube-video’s. Hun impact is reëel: studies tonen aan dat ze effectief eetgedrag, lichaamsbeeld en aankoopgedrag beïnvloeden.

Het probleem: veel regels, maar te weinig duidelijkheid

Het juridische kader rond influencermarketing is vandaag allesbehalve duidelijk. Zowel Belgische als Europese regels spelen een rol, gaande van consumentenbescherming en mediawetgeving tot voedselveiligheid en etiketteringsverplichtingen. Fitfluencers bevinden zich daarbij in een complex kluwen van wetten, richtlijnen en zelfregulerende codes. Alleen: er bestaat geen specifieke, uniforme regelgeving op maat van hun activiteiten. Daardoor is het voor velen onduidelijk welke verplichtingen precies gelden. Zelfs juristen moeten vaak diep graven om te achterhalen welke regels van toepassing zijn op een bepaalde vorm van gezondheidsgerelateerde content.

Deze juridische onduidelijkheid wringt extra hard omdat fitfluencers zich bevinden op het snijvlak van vrijheid van meningsuiting en consumentenbescherming. Hun impact reikt immers verder dan het inspireren tot een gezonde levensstijl. Wanneer ze bijvoorbeeld voedingssupplementen aanprijzen, kortingscodes delen of cosmetische ingrepen bespreken, beïnvloeden ze daadwerkelijk het gedrag van hun volgers. Achter elke gezondheidsclaim kan een wettelijke restrictie schuilgaan, en achter elke ‘kortingscode’ mogelijk een verplichting tot transparantie. Veel fitfluencers beseffen niet dat ze, in de ogen van de wet, vaak handelen als ondernemer of zelfs producent — met alle juridische verantwoordelijkheden die daarbij komen kijken. De regels zijn talrijk, soms vaag en moeilijk te interpreteren, wat leidt tot onzekerheid bij influencers zelf, maar ook bij hun publiek, bij merken én bij de regulatoren die toezicht moeten houden.

Werken aan een juridisch gezonde online aanwezigheid

Fitfluencers kunnen een krachtige motor zijn voor positieve gedragsverandering. Maar net zoals een goede training tijd, toewijding en begeleiding vergt, is ook hun juridische traject gebaat bij ondersteuning. In mijn thesis noem ik dat de “juridische work-out”: het is geen sprint, maar een traject dat stevigheid vraagt, en waarin ook het juridische uithoudingsvermogen getraind moet worden.

Werk jij als content creator of werk jij als merk samen met content creators? Dan help ik je graag bij jouw juridische work-out. Van advies over transparante communicatie tot het naleven van de regelgeving rond gezondheidsclaims: ik ondersteun je graag in het uitbouwen van een gezonde én juridisch waterdichte online aanwezigheid.

Neem vrijblijvend contact met ons op — samen tillen we jouw content naar een hoger niveau, met respect voor de wet én je publiek.

Meer lezen over mijn onderzoek? Dat kan! De publicatie kan je raadplegen via https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/003/210/301/RUG01-003210301_2024_0001_AC.pdf