DE BASIS: WAT IS EEN AI-SYSTEEM?
.webp)
AI EN DE AVG
Een AI-systeem wordt volgens de AI Act gedefinieerd als een op een machine gebaseerd systeem dat, met verschillende niveaus van autonomie, patronen in data analyseert en gebruikt om voorspellingen, aanbevelingen of beslissingen te maken. Voorbeelden zijn spamfilters, aanbevelingssystemen voor streamingdiensten en AI-gestuurde medische diagnostiek.
AI-systemen kunnen echter complexe vraagstukken oproepen rondom transparantie, ethiek en gegevensbescherming. Ze verwerken vaak grote hoeveelheden persoonsgegevens, waardoor een robuust juridisch kader nodig is om de rechten van betrokkenen te beschermen.
Een belangrijk onderdeel van de AVG zijn de rechten van betrokkenen, die controle moeten hebben over hun persoonsgegevens. Voor AI-systemen worden deze rechten versterkt door de AI Act:
• Informatieplicht: Gebruikers moeten kunnen begrijpen hoe AI-systemen beslissingen nemen.
• Recht op menselijke tussenkomst: Personen hebben het recht om een geautomatiseerde beslissing aan te vechten en herziening door een mens te vragen.
• Recht op inzage en rectificatie: Gebruikers mogen weten welke data wordt gebruikt en fouten laten corrigeren.
Voorbeeld: Als een AI-systeem een hoge verzekeringspremie berekent, heeft de klant recht op een duidelijke uitleg en kan hij rectificatie aanvragen indien onjuiste gegevens zijn gebruikt.
RECHTEN VAN BETROKKENEN
KERNBEGINSELEN VAN DE AVG IN DE CONTEXT VAN AI
De GDPR biedt een solide basis voor het beschermen van persoonsgegevens. In combinatie met de AI Act worden deze beginselen verder uitgewerkt om te voldoen aan de unieke uitdagingen die AI met zich meebrengt. Hieronder bespreken we de belangrijkste vereisten.
1. Rechtmatige, Behoorlijke en Transparante Verwerking
De AVG vereist dat persoonsgegevens rechtmatig, behoorlijk en transparant worden verwerkt. Dit betekent dat er een rechtsgrond moet zijn voor de verwerking, zoals toestemming of een wettelijke verplichting. Voor AI-systemen introduceert de AI Act aanvullende eisen, zoals:
• Verbod op bepaalde AI-toepassingen: Sociale scoring en biometrische identificatie op afstand zijn verboden, tenzij in uitzonderlijke gevallen.
• Transparantie-eisen: Gebruikers moeten geïnformeerd worden dat ze interacteren met een AI-systeem en inzicht krijgen in de factoren die invloed hebben op beslissingen.
2. Doelbinding en Minimale Gegevensverwerking
AI-systemen mogen gegevens alleen verwerken voor specifieke, gerechtvaardigde doeleinden en de verwerking moet beperkt blijven tot wat noodzakelijk is. Bijvoorbeeld: een AI-systeem voor kredietverlening mag geen irrelevante data zoals geolocatie of social media-gegevens gebruiken zonder duidelijke rechtvaardiging.
3. Juistheid en Actualiteit van Gegevens
De AVG verplicht organisaties om ervoor te zorgen dat persoonsgegevens accuraat en actueel zijn. De AI Act voegt hieraan toe dat de trainingsdata van AI-systemen van hoge kwaliteit en vrij van vooringenomenheid moeten zijn. Bijvoorbeeld: een AI-systeem voor leningen mag geen discriminerende patronen in stand houden door te werken met historische data die vooroordelen bevat.
4. Beveiliging
De bescherming van persoonsgegevens is een kernvereiste in zowel de AVG als de AI Act. Voor AI-systemen met een hoog risico zijn extra maatregelen nodig, zoals:
• Regelmatige audits om bias te detecteren.
• Gegevensvalidatie om de integriteit van trainingsdata te waarborgen.
• Menselijk toezicht om de betrouwbaarheid en ethiek van het systeem te garanderen.
Organisaties moeten aantonen dat ze voldoen aan de regelgeving. De verantwoordingsplicht van de AVG vereist:
• Gedocumenteerde rechtsgronden: Zoals toestemming of gerechtvaardigd belang.
• Data Protection Impact Assessments (DPIA): Voor verwerking met een hoog risico.
• Gegevensbeschermingsbeleid: Om consistentie te waarborgen.
De AI Act introduceert aanvullende maatregelen, zoals het verplicht uitvoeren van een Fundamental Rights Impact Assessment (FRIA) voor AI-systemen met een hoog risico, en het opstellen van procedures voor menselijk toezicht.
PRAKTISCHE IMPLEMENTATIE: EEN STAPSGEWIJZE AANPAK
Het combineren van AI-technologieën met de GDPR en de AI Act vereist een zorgvuldige aanpak om innovatie mogelijk te maken zonder de privacy van individuen in gevaar te brengen. Organisaties hebben begeleiding nodig om deze complexe regelgeving te implementeren en ethisch verantwoord te blijven handelen.
Heeft uw organisatie behoefte aan ondersteuning bij het ontwerpen, implementeren of auditen van AI-systemen volgens de AVG en AI Act? Neem contact met ons op. Onze AI Compliance Officers (CAICO) van Mr. Franklin bieden op maat gemaakte oplossingen om uw AI-projecten compliant en toekomstbestendig te maken.
VERANTWOORDINGSPLICHT EN COMPLIANCE
De publicatie van de Gegevensbeschermingsautoriteit benadrukt het gebruik van user stories om compliance praktisch te maken. Enkele voorbeelden:
1. Transparantie garanderen:
• Zorg voor een begrijpelijke uitleg over hoe AI-systemen werken, bijvoorbeeld via visualisaties en duidelijke taal.
• Stel mechanismen in waarmee gebruikers inzicht krijgen in hun data.
2. Bias voorkomen:
• Analyseer en test regelmatig de prestaties van het AI-systeem om vooroordelen in data of algoritmen te identificeren en te corrigeren.
• Implementeer menselijk toezicht bij belangrijke beslissingen.
3. Beveiliging versterken:
• Gebruik encryptie en toegangscontrole om data te beschermen.
• Monitor AI-systemen continu op potentiële risico’s en verbeter deze proactief.
MR. FRANKLIN: JOUW AI COMPLIANCE OFFICER
De opkomst van artificiële intelligentie (AI) heeft een fundamentele verandering teweeggebracht in de manier waarop gegevens worden verwerkt, geanalyseerd en toegepast in verschillende sectoren. Hoewel AI ongekende mogelijkheden biedt voor innovatie en efficiëntie, brengt het ook uitdagingen met zich mee, vooral wanneer het gaat om de bescherming van persoonsgegevens. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG of GDPR) speelt een cruciale rol in het waarborgen van de privacy van individuen in deze context.
Tegelijkertijd introduceert de nieuwe AI Act, die sinds 1 augustus 2024 van kracht is, aanvullende regelgeving voor AI-systemen, met name die met een hoog risico. Dit artikel onderzoekt hoe de beginselen van de AVG en de eisen van de AI Act samenkomen, en biedt praktische handvatten om deze vereisten na te leven bij de ontwikkeling en inzet van AI-systemen.
VOLGENDE ORGANISATIES
VERTROUWEN OP MR. FRANKLIN
