Met het oog op de inwerkingtreding van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR) op 25 mei 2018 dient de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer (Privacycommissie) een grondige hervorming te ondergaan om naleving van de GDPR zo goed mogelijk te kunnen garanderen. Hiertoe werd op 10 januari 2018 de wet van 3 december 2017 tot oprichting van de Gegevenbeschermingsautoriteit gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De wet tot oprichting van de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA wet, oftewel wet Gegevensbeschermingsautoriteit) zal in werking treden samen met de GDPR.
Nieuwe naam en structuur
Scrabble-fanaten zullen het graag zien gebeuren. Nadat de GDPR reeds woorden als gegevensbeschermingseffectenbeoordeling had ingevoerd, wordt de naam van de Privacycommissie gewijzigd naar Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA).
Samen met de naamswijziging worden ook de bevoegdheden van de GBA danig uitgebreid. De nieuwe structuur van de GBA bestaat uit zes organen (art. 7):
Het directiecomité stippelt het beleid uit van de GBA (art. 9 – 18);
Het algemeen secretariaat voert ondersteunende taken en uitvoerende taken uit (art. 19 – 21);
De eerstelijnsdienst ontvangt en behandelt klachten en verzoeken en levert eerstelijnsadvies aan betrokkenen (art. 22);
Het kenniscentrum stelt adviezen op omtrent aangelegenheden die betrekking hebben tot de verwerking van persoonsgegevens en aanbevelingen met betrekking tot de maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen die een weerslag hebben op de verwerking van persoonsgegevens. Dit alles rekening houdend met de noodzakelijke technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen (art. 23 – 27);
De inspectiedienst is het onderzoeksorgaan van de GBA en beschikt over uitgebreide onderzoeksbevoegdheden (art. 28-31);
De geschillenkamer is het administratief geschillenorgaan van de GBA (art. 32-34).
Daarnaast wordt een reflectieraad opgericht die niet-bindende adviezen verstrekt aan de GBA omtrent elke aangelegenheid met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens. Deze reflectieraad maakt geen deel uit van de GBA (art 35).
Van adviesbevoegdheid naar volwaardige toezichthouder
De Privacycommissie heeft thans hoofdzakelijk een adviesbevoegdheid. Om de nakoming van de GDPR te kunnen garanderen worden de bevoegdheden van de GBA danig uitgebreid, zodat zij naast adviesbevoegdheid, eveneens controlebevoegdheid krijgt evenals geschillen kan beslechten en sancties kan opleggen.
A. Inspectiedienst
Naast haar adviesfunctie wordt de GBA verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de grondbeginselen van de bescherming van persoonsgegevens. De inspectiedienst krijgt hierbij de bevoegdheid om conform de modaliteiten bepaald in de wet personen te identificeren:
personen te verhoren;
een schriftelijke bevraging te houden;
onderzoeken ter plaatse uit te voeren;
informaticasystemen te raadplegen en de gegevens die ze bevatten te kopiëren;
informatie elektronisch raadplegen;
goederen of informaticasystemen in beslag nemen of verzegelen;
de identificatie van de abonnee of de gewoonlijke gebruiker van een elektronische communicatiedienst of van het gebruikte elektronisch communicatiemiddel vorderen.
De personen die het voorwerp uitmaken van een controle, moeten daartoe hun medewerking verlenen.
B. Geschillenkamer
De Gegevensbeschermingsautoriteit is bevoegd inbreuken op de grondbeginselen van de bescherming van de persoonsgegevens, in het kader van deze wet en van de wetten die bepalingen bevatten inzake de bescherming van de verwerking van persoonsgegevens ter kennis te brengen van de gerechtelijke autoriteiten en, waar passend, een rechtsvordering in te stellen teneinde deze grondbeginselen te doen naleven.
Daarnaast krijgt de GBA ook een eigen administratief geschillenorgaan. De geschillenkamer krijgt hierbij de mogelijkheid om schikkingen voor te stellen, bevelen te geven, dwangsommen en administratieve boetes op te leggen en verwerkingen te bevriezen of verbieden.
De geschillenkamer kan worden gevat door de eerstelijnsdienst, door een betrokken partij of door de inspectiedienst nadat deze een onderzoek heeft afgesloten.
Tegen de beslissingen van de geschillenkamer staat beroep open bij het Marktenhof die de zaak behandelt zoals in kort geding.